Programmaplan

Strategisch doel 1: Inwoners en Veiligheid

Ervaren overlast door personen met verward gedrag
Kennispunt Twente heeft in 2023 een onderzoek uitgevoerd naar de Leefbaarheid en veiligheid in Almelo. Voor dit onderzoek is het Almelo Panel ingezet. In dit onderzoek is ook gekeken naar overlast door personen met verward gedrag. Ongeveer 26% van de mensen geeft aan dat zij weleens personen met verward gedrag in hun woonbuurt zijn tegengekomen. 43% van de respondenten geeft aan een persoon met verward gedrag in het centrum van Almelo tegen te zijn gekomen. Van deze groep is in onderstaande figuur te zien dat ongeveer 17% veel overlast ervaart van de personen met verward gedrag in Almelo.

Figuur 1. Ervaren overlast door personen met verward gedrag

Bron: Kennispunt Twente - Leefbaarheid en veiligheid in Almelo

Inzet van de wijk GGD
In onderstaande tabel is te zien hoeveel casussen de Wijk GGD in de periode april t/m december 2023 heeft opgepakt. Van de 71 casussen, zijn 35 casussen afgesloten.

Tabel 1 Casuïstiek WijkGGD

De Wijk GGD-er staat ook in verbinding met het meldpunt zorgwekkend gedrag. Het aantal meldingen bij dit meldpunt is van 62 in de eerste helft van 2023 gestegen naar 192 in de tweede helft van het jaar. Deze stijging is al een aantal jaren zichtbaar. Meerdere factoren dragen bij aan de stijging van het aantal meldingen bij het meldpunt. Door de inzet van de Wijk GGD-er wordt gekeken of de lokale zorgstructuur zodanig versterkt kan worden, zodat deze meldingen vroegtijdig opgepakt worden voordat escalatie van overlast of veiligheid ontstaat.

Eerste inventarisatie AVE 3 en 4 casuïstiek
Ten tijde van schrijven van deze jaarverantwoording zijn er 194 lopende zaken bij procesmanagement, die zich in AVE 3 bevinden. Daarvan zijn 44 zaken geplaatst op de TOPX. Dit is een lijst van veelplegers en personen die regelmatig in aanraking komen met justitie.

Strategisch doel 2: Jeugd en Veiligheid

Aantal E35 meldingen
In onderstaande grafiek is te zien hoe de meldingen van jeugdoverlast zich de afgelopen jaren hebben ontwikkeld.

Figuur 2 Melding overlast jeugd

Te zien is dat het aantal meldingen niet onder het niveau van voor corona ligt. Om meer in te zoomen op de aard en omvang van deze meldingen, is het fenomenenonderzoek 'risico-jongeren' uitgevoerd. Daarin is inzichtelijk gemaakt in welke wijken een aanpak wenselijk is. Zie figuur hieronder:

Bron: Eindrapport Beke onderzoek

De binnenstad en delen van de Schelfhorst, de Wierdensehoek en De Riet komen ook in de politiemeldingen over jeugdoverlast naar voren. Het verdiepende onderzoek naar risico-jongeren zal meer inzicht geven in de aard en omvang van de risico's.

Gevoel van onveiligheid door jongeren
In het onderzoek Leefbaarheid en veiligheid in Almelo 2023 is ook gekeken naar ervaren overlast en gevoelens van onveiligheid door jongeren. Hierin is naar voren gekomen dat 55% van de respondenten een gevoel van onveiligheid ervaart op locaties waar jongeren rondhangen. Zie onderstaande figuur.

Figuur 4 Top 3 Onveiligheidsgevoel

Bron: Kennispunt Twente - Leefbaarheid en veiligheid in Almelo

Jongeren gekenmerkt als hoog risicojongere
Een op de twintig Almelose jongeren loopt een verhoogd risico om in de drugscriminaliteit te belanden. Met dit percentage scoort Almelo ongeveer gelijk met het landelijk gemiddelde (5%) en boven het provinciale gemiddelde (4,2%). Voor Enschede en Hengelo – twee nabijgelegen en vergelijkbare gemeenten – is het percentage jonge aanwas hoger dan in de gemeente Almelo (respectievelijk 5,9% en 5,8%).

Strategisch doel 3: Partners en Veiligheid

Samenwerking WijkGGD
Tegelijkertijd met de pilot Wijk GGD voert het lectoraat Social Work van het Saxion een onderzoek uit naar de inzet van de Wijk GGD. Binnen dit onderzoek is een aantal stakeholders geïdentificeerd die binnen de Almelose zorgstructuur samenwerken met de Wijk GGD. Om zicht te krijgen op de huidige samenwerking is een 0- meting gehouden tijdens een stakeholderoverleg in 2023. Hiervoor is een vragenlijst ingevuld door 10 partners: Avedan (1x), Sint Joseph (1x), Politie (1x), Gemeente (2x), Huisarts (1x), GGD (2x) , Beter Wonen (1x), Dimence (1x). Deze partners hebben een rapportcijfer gegeven aan een aantal voorgelegde thema’s (zie grafiek). De vraag was telkens: In hoeverre bent u tevreden over onderstaande thema’s wat betreft de zorg en ondersteuning van mensen met verward gedrag in de gemeente Almelo?
De scores liggen tussen 5,6 en 6,6 hetgeen betekent dat de huidige situatie een krappe voldoende krijgt.

Figuur 5 Rapportcijfers thema's

Bron: Saxion - 0-meting Wijk GGD

De samenwerking kan dus beter. Dit is het derde strategische doel van het programma. De inspanningen zijn gericht op het organiseren van meer gezamenlijke inzet van de partijen voor inwoners met veiligheidsrisico’s.

Netwerkbijeenkomsten
In 2023 hebben drie netwerkbijeenkomsten plaatsgevonden. Twee waren in het kader van de AVE en één voor de samenwerking jeugd en veiligheid. Deze bijeenkomsten zijn erop gericht om de samenwerking tussen partners te versterken als het gaat om het bieden van de juiste zorg en ondersteuning aan kwetsbare inwoners en jeugd die een veiligheidsrisico vormen. Het spreken van dezelfde taal en het werken aan de juiste interventies is daarbij cruciaal. Vooral omdat de overlast door personen met verward gedrag steeds toeneemt. Dat is ook te zien in onderstaande grafiek.

Figuur 6  Aantal melding van overlast door personen met verward gedrag

De geconstateerde stijging in het aantal meldingen ondersteunt de dringende noodzaak tot een adequate verwerking en opvolging van deze meldingen. Het regionale Meldpunt onbegrepen gedrag zorgt voor die verwerking. In de domeinoverstijgende samenwerking in veiligheidsregio Twente werken de partijen aan een verbetering van de opvolging van de meldingen. De subsidie vanuit het Actieprogramma Grip op Onbegrip geeft de partijen, waaronder de gemeenten, daarvoor een stevige impuls.

Recidive Huis van Herstel
In Nederland recidiveert 47% binnen twee jaar na vrijlating en 27,1% belandt binnen twee jaar weer in de cel. Binnen zes jaar na vrijlating is ruim 70% van de ex-gedetineerden opnieuw veroordeeld en bijna 50% opnieuw opgesloten. Binnen het Huis van Herstel ligt het recidive-percentage vooralsnog op een veelbelovende 17%. Vooralsnog, omdat er nog te weinig deelnemers zijn uitgestroomd om van harde cijfers en een trend te kunnen spreken.  De resterende twee jaar van de pilot moeten hierin een beter inzicht geven.