Programmaplan

Strategisch doel 2:
Meer veilige omgeving voor jongeren, waarin zij in staat zijn om eigen keuzes te maken om op het rechte pad te blijven.

Om het tweede strategisch doel te bereiken, wordt ingezet op het verminderen van onveilige situaties veroorzaakt door jongeren, het verminderen van overlast door jongeren en het verminderen van het aantal jongeren dat richting criminaliteit afglijdt.  De persona Rico helpt bij het geven van meer duiding over de aard en omvang van de problematiek bij dit strategisch doel en welke interventies ingezet kunnen worden. In 2023 zijn hiervoor onderstaande inspanningen verricht.

Halt in de wijk
Het doel van Halt in de Wijk is om halt-interventies nog laagdrempeliger in te zetten, nog zichtbaarder te zijn voor de buurt en nog beter bereikbaar te zijn voor partners.
Halt in de Wijk is in september 2023 van start gegaan in de wijk Kerkelanden, met een wekelijks spreekuur in wijkcentrum Eninver. De reden dat voor deze buurt is gekozen is de komst van het Alma College.
In de periode september tot december 2023 is vooral geïnvesteerd in de bekendheid van Halt in de Wijk bij buurt en partners. Uiteindelijk moet dat in 2024 gaan leiden tot verwijzingen van jongeren naar het spreekuur van Halt. Halt gaat in gesprek met de jongeren over wat er is gebeurd en de gevolgen daarvan. Daarbij wordt aandacht besteed aan hoe het in de toekomst anders kan. Thema’s als weerbaarheid en groepsdruk maken hier onderdeel van uit. Onderdeel kan zijn het excuses aanbieden aan gedupeerden of het uitvoeren van een opdracht in de buurt. Het doel is uiteindelijk dat er minder overlast wordt veroorzaakt door jongeren in de omgeving van het Alma College en het weerbaar maken van jongeren zodat het risico op afglijden naar criminaliteit wordt verkleind. Inmiddels zijn de eerste jongeren verwezen naar het spreekuur en zijn de eerste gesprekken met jongeren gevoerd.

Uitvoeren fenomenenonderzoek - het vooronderzoek van Bureau Beke  

In 2023 heeft de gemeente Almelo aan Bureau Beke opdracht gegeven om een verkennend onderzoek te laten uitvoeren. Het verkennend onderzoek geeft inzicht in de kwetsbare jongeren in Almelo. Zo geeft het een beeld van de risicofactoren en de wijken waar de risico’s het hoogst zijn. Daarnaast geeft het onderzoek inzicht in de hotspots als het gaat om jongerenoverlast, factoren die van invloed zijn op de contacten tussen jongeren en de vormen van criminaliteit waar jongeren betrokken zijn. Deze informatie, in combinatie met de aanbevelingen, helpt ons om te komen tot een gerichte sluitende aanpak om kwetsbare jongeren weerbaar(der) te maken en de risico’s te verkleinen dat jongeren afglijden richting criminaliteit. De resultaten van dit onderzoek zijn gepresenteerd tijdens een netwerkbijeenkomst Jeugd en Veiligheid. Bij deze bijeenkomst waren de directe partners aanwezig, zoals politie en jongerenwerk.

Naar aanleiding van dit uitgevoerde onderzoek bestaat de behoefte om, aansluitend op dit verkennende onderzoek, een verdiepend onderzoek uit te voeren. In dit verdiepende onderzoek zal specifiek het criminele jeugdnetwerk (door middel van) een analyse centraal komen te staan. Aan de hand van deze toekomstige resultaten kan (nog) gerichter worden gestuurd op o.a. de persoonsgerichte- en (waar nodig) groepsaanpak. Dit draagt bij aan een concreter beeld en een (nog) stevigere aanpak om jeugdcriminaliteit in een zo preventief mogelijk stadium tegen te gaan.

Vroegsignalering Jeugd
In juni 2023 heeft de vroegsignalering een projectstatus gekregen, zodat er geëxperimenteerd kan worden met de vorm van het overleg,  aanscherpen van het beoogde doel en of het  een blijvend middel is om preventief te kunnen signaleren. Zodat de samenwerkende partijen een sluitend net kunnen spannen rond de jongere en zijn omgeving om afglijden te voorkomen. Almelo werkt hierin samen met de regionale werkgroep vanuit de Veiligheidsregio Twente – Platform IVZ . Zij streven er naar om in alle Twentse gemeenten een vroegsignaleringsoverleg voor jeugd (0 t/m 23 jaar) te implementeren. In samenwerking met de Veiligheidsregio Twente worden er werkwijzen voor de Triage Vroegsignalering Jeugd, samenwerkingsconvenant en aanmeldingscriteria opgeleverd.
Daarbij ontvangen wij ondersteuning vanuit het ministerie Justitie en Veiligheid en van het Platform Sociaal Domein.  

(Seksuele) (straat)intimidatie
In 2023 is het nieuwe plan van aanpak seksuele intimidatie door het college vastgesteld. Dit plan loopt tot en met 2026. Het doel van het plan is om de veiligheid en daardoor de veiligheidsgevoelens van (jonge) vrouwen en de LHBTIQ+ gemeenschap te verbeteren in Almelo. In de aankomende jaren wordt er uitvoering gegeven aan het plan van aanpak. In 2023 hebben we de al eerder gedraaide Ben je oké? campagne uitgebreid met lokale ambassadeurs. Lokale ambassadeurs dragen de positieve norm uit. Ook droegen diverse horeca gelegenheden en sportverenigingen de campagne uit. Tevens is er in 2023 aandacht gegeven aan Orange the World (OTW). OTW is een wereldwijde campagne waarbij aandacht wordt gevraagd voor geweld tegen vrouwen en meisjes. Daarnaast heeft er veel samenwerking plaatsgevonden tussen de politie en de gemeente. De politie heeft o.a. vaker de sextortion escaperoom ingezet en voorgelicht over sexting. Daarnaast hebben Saxion studenten op het Alma college onderzoek gedaan naar de ervaringen van (online) seksuele intimidatie. Ook hebben we het thema onder de aandacht gebracht bij scholen.
Ook zijn door Vizier Oost een dag lang omstander interventies uitgevoerd. Er werden in het centrum door acteurs situaties van intimidatie nagebootst en vervolgens werd er met omstanders in gesprek gegaan over hoe zij wel/niet ingrepen en wat zij in het vervolg kunnen doen in zo’n situatie.

Ten slotte zijn dit jaar jongerenwerkers getraind door GGD Twente. In deze training leerden zij seksualiteit, wensen en grenzen bespreekbaar te maken met jongeren. De gemeente Almelo is voor de aanpak aangesloten bij het programma Veilige Steden dat geïnitieerd is door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het ministerie ondersteunt de gemeente Almelo beleidsmatig en financieel.

Digitale veiligheid
In 2022 is er een start gemaakt met de aanpak van digitale veiligheid. In 2023 is de aanpak voortgezet. Digitale veiligheid is een relatief nieuw beleidsthema en als speerpunt opgenomen in het Integraal veiligheidsbeleid. Met de aanpak beogen we het zelf beschermend gedrag van inwoners en ondernemers te verhogen. In 2023 lag de focus binnen de aanpak vooral op jongeren en ouderen. In de uitvoering van onze aanpak wordt er nauw samengewerkt met de politie en overige ketenpartners.
Er zijn diverse acties uitgevoerd in 2023, zoals: social media campagnes, Halt lessen voor jongeren, Mobiel Media Lab, escaperooms m.b.t. sextortion en online sexting, HackShield en deelname regionale expertgroep. De escaperoom bus is in december 2023 ingezet op het Erasmus PRO (Praktijkonderwijs) Almelo. Hier hebben naar schatting 40 leerlingen aan deelgenomen. Ook Avedan heeft de bus geleend om met 10 leerlingen het spel in de escaperoom te spelen.
Het Mobiel Media Lab is in april bij scholen langs geweest. Er werd voorlichting gegeven over sexting en in escaperooms over ondermijning. Hier hebben naar schatting 100-120 leerlingen aan mee gedaan.

De YouChoose-campagne  
In 2023 heeft de gemeente Almelo een praktische invulling gegeven aan het actieplan ‘Wapens en Jongeren’ door het opstarten van de You Choose campagne. In deze bewustwordings-/ontmoedigingscampagne maakt de gemeente zich sterk voor gedragsverandering. Dit houdt in dat wij de gevolgen van specifiek wapenbezit en -gebruik onder jongeren inzichtelijk maken en jongeren tegelijkertijd een alternatief bieden gericht op talentontwikkeling. Soapbox heeft als jongerencommunicatie bureau ervaring in het ontwikkelen en uitvoeren van een dergelijke campagne. De voorbereidingen voor de Kickoff van de campagne zijn voor een groot deel al getroffen. Bij deze voorbereiding is een enquête uitgevoerd onder jongeren om hun visie en behoefte te betrekken. Zo zijn drie ambassadeurs aangesloten bij de campagne, waaronder een voetbalspeler van Heracles. Ook zijn de fotografiedagen inmiddels afgerond. Verder is er gewerkt aan de content voor de sociale media kanalen (denk aan een Almelose YouChoose website, Instagrampagina en een eigen TikTok-kanaal).  Naast een online campagne, zal er ook een offline campagne plaatsvinden. Zo worden er verschillende activiteiten ingezet en inzichtelijk gemaakt in een ‘activiteitenkalender’. Deze activiteiten richten zich op de talentontwikkeling van jongeren. Onder de leus “Choose skills, not knives” wordt de campagne in nauwe samenwerking met onder andere Avedan Jongerenwerk, de politie, de (jeugd)boa’s en de ambassadeurs uitgevoerd. Op deze manier wordt de campagne breed gedragen én integraal uitgevoerd. Het jaar 2023 is het voorbereidingsjaar geweest. Begin 2024 vindt er een Kickoff plaats, waarna de campagne live gaat.

Menukaart jeugd en veiligheid
Een belangrijke doelstelling uit ons programma is het inzetten op preventie en vroegsignalering. Het doel is om door middel van vroegsignalering in te grijpen voordat jongeren afglijden richting de criminaliteit. Daarnaast is uit gesprekken met VO-scholen in Almelo gebleken dat zij de behoefte hebben aan overzicht op het gebied van aanbod van voorlichtingen en workshops. Om aan deze behoeften te voldoen is er een menukaart preventiemethoden opgesteld. De menukaart is ontwikkeld om scholen te ondersteunen bij het maken van weloverwogen keuzes t.a.v. de inzet van preventiemethoden.
De menukaart is het resultaat van zorgvuldige analyse en ontwikkeling, waarbij verschillende veiligheidsthema’s, risicofactoren en preventiemethodes zijn onderzocht. Hierbij is specifieke aandacht besteed aan veiligheidsthema’s die relevant zijn voor voortgezet onderwijsscholen.
De resultaten zijn gepresenteerd op een overzichtelijke en duidelijke menukaart. Het doel is dat de menukaart het voor de scholen makkelijk maakt om te filteren op hun wensen en behoeftes. Ook wil de gemeente de scholen door middel van de menukaart motiveren om (nog meer) in te zetten op de verschillende veiligheidsthema’s.
Op de menukaart wordt er onderscheid gemaakt per thema. De thema’s zijn:
1. Polarisatie & radicalisering
2. Digitale veiligheid
3. Mensenhandel
4. Middelengebruik
5. Seksuele intimidatie / seksuele gezondheid

Bedoeling is in 2024 de menukaart te implementeren bij de scholen in Almelo.
Met behulp van preventiemethoden willen we dat jongeren betere keuzes maken in hun leven, er minder grensoverschrijdend gedrag plaatsvindt en leraren eerder signalen (van bijv. radicalisering) kunnen herkennen en kunnen duiden.