Programmaplan

Uitvoeringsagenda Stadsontwikkeling
In 2023 is er gebouwd aan een professionele en efficiënte eenheid Stedelijke Ontwikkeling. De activiteiten die voortvloeien uit de opgaven zijn ondergebracht in diverse projecten en ontwikkelingen wat hieronder is terug te zien.

Prioritair gebied Binnenstad
Een binnenstad die verbindt en verrast. Een sterke binnenstad realiseren gaat over het compacter maken van het kernwinkelgebied, het vergroten van de aantrekkelijkheid van het centrum, hoogstedelijk wonen en het versterken van het water en groen. In 2018 is door verschillende partijen uit de stad samen een Koers voor de Binnenstad opgesteld. Een koers, waar gekozen is om te investeren in onze binnenstad, te kiezen voor de centrumfunctie van Almelo in Noordwest Twente, te kiezen voor een nieuwe kaart voor de binnenstad met de vier kwartieren die elk hun eigen kracht en karakter hebben en dit samen te doen met de ondernemers, vastgoedeigenaren, investeerders en inwoners. Deze keuzes vormen nog altijd de visie voor de binnenstad.
De afgelopen jaren zijn er stappen gezet tot het in uitvoering brengen van de ambitie uit het Koersdocument. In de binnenstad zijn vier kerngebieden die allemaal in ontwikkeling zijn en waar een mix van wonen, werken en voorzieningen wordt gerealiseerd. Het betreft: de compacte kern (het winkelhart), de Kop van Zuid (winkel- en uitgaansgebied, de Stadskade (de huiskamer van de stad) en het Groot Gravenkwartier (historisch Almelo). Door de inzet op een compacter centrum ontstaan in de flanken van de binnenstad transformatiemilieus met nieuwe woon- en werklocaties in transformatiegebieden. Tegelijkertijd liggen er nog flinke opgaven te wachten, waarbij aan de ondernemerskant met name de periode na corona een aantal specifieke uitdagingen met zich mee brengt die ook in de binnenstad zijn weerslag zullen hebben. Voor Grotestraat Noord is de visie Groot Gravenkwartier, Visie op de transformatie van de Grotestraat Noord opgesteld en is de transformatie al gaande.

Voorbereidingsbesluit
Voor de binnenstad is in juni 2023 een voorbereidingsbesluit genomen door de Raad en is gestart met het voorbereiden van een nieuw omgevingsplan voor de binnenstad.

Groot Gravenkwartier
In 2023 is verder inhoud gegeven aan de visie Groot Gravenkwartier.
Er is voornamelijk geïnvesteerd in het faciliteren en stimuleren van transformaties van winkelpanden. Diverse gesprekken zijn gevoerd met vastgoedeigenaren om hen ertoe te bewegen op kwalitatief hoogwaardige wijze te transformeren. Met de eigenaren zijn ook diverse subsidietrajecten verkend, in 2023 heeft dit ertoe geleid dat een drietal projecten SBI heeft ontvangen. Voor een viertal andere projecten (waaronder de ontwikkeling van de Hagengracht) zijn goede stappen gezet naar een aanvraag Impulsaanpak Winkelgebieden onder de 4 ^e tranche die in mei 2024 opent.
Verder zijn er twee succesvolle rondes geveltuinen aangelegd en wordt de 3 ^e ronde meegenomen in de herinrichting, welke in 2024 van start gaat. In 2023 is er een inrichtingsplan opgesteld voor een deel van de Grotestraat Noord.

Visie Openbare ruimte
In 2023 is gestart met het opstellen van uitgangspunten voor de nog op te stellen visie voor de openbare ruimte voor de binnenstad.

Stimuleringsfonds
Sinds oktober 2023 heeft de gemeente de nieuwe subsidieregeling Stimuleringsfonds geïntroduceerd. Deze regeling is tot stand gekomen door de samenvoeging van twee eerdere subsidieregelingen, namelijk het Transformatiefonds en de subsidieregeling Gevelverbetering. Het hoofddoel van het Stimuleringsfonds is om de structuur van de binnenstad te versterken en deze aantrekkelijker te maken. In het Stimuleringsfonds zijn de gevelsubsidie, transformatiefonds, vestigingssubsidie, verplaatsingssubsidie en startsubsidie samengevoegd.

Leegstandsverordening
In het werkingsgebied van de leegstandverordening bleef het percentage (netto) leegstaande panden in 2023 ten opzichte van 2022 stabiel, variërend tussen de 8% en 10%.

Vastgoedregisseur
Ook in 2023 is de inzet van de vastgoedregisseur gericht op communicatie met vastgoedeigenaren van o.a. leegstaande panden over de leegstandsproblematiek, mogelijke alternatieve (tijdelijke) invullingen evenals transformatieopties en subsidieregelingen zoals het Stimuleringsfonds die hierbij kunnen ondersteunen. Dit overleg draagt bij aan het onderling vertrouwen, afname van leegstand en aan de zichtbare groei van het aantal transformaties in de binnenstad.

Stadskade
In 2023 is, na opdracht van het college van B&W gewerkt aan het opstellen van uitgangspunten voor de Stadskade. Naar verwachting zal eind Q1 deze ter besluitvorming worden aangeboden.
Een belangrijk uitgangspunt is dat de parkeergarages Stadsbaken en Havenblok worden getransformeerd. Het opstellen van de uitgangspunten gebeurt in afstemming met de belangrijkste stakeholders.

Oude Veemarkt
Afgelopen jaar zijn ook de gesprekken weer opgestart met de eigenaren van de locatie Oude Veemarkt om de ontwikkelmogelijkheden aan de Grotestraat Zuid te verkennen.

Binnenstadmanagement

Samenwerking is de basis voor een succesvolle binnenstad. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente hebben elkaar nodig om de binnenstad van de toekomst te maken. Hierbij streven we naar een betere balans tussen hardware (fysieke componenten), software (programmatuur) en de orgware (organiseren en verbinden). Het streven is een sterke interne organisatie en externe samenwerking met de partners in de binnenstad. Hiervoor is een meerjaren actieplan nodig, geschreven vanuit een bredere, integrale blik welke uitspraken doet over de totale rol van de binnenstad; rekening houdend met de ruimtelijke ontwikkelingen (hardware), gevoed door en bedoeld voor het economisch en sociaal gebruik (software) verwerkt in een meerjarige strategie, coalities en instrumenten (orgware). Dit meerjaren actieplan wordt intern en extern breed gedragen. In 2023 zijn hiervoor de eerste stappen gezet. Planning is afronding rond de zomer van 2024.
Een centrummanager speelt hierin een belangrijke rol. De centrummanager is de verbindende schakel tussen ondernemers, vastgoedeigenaren, gemeente en andere publieke en private partijen. In 2023 is opnieuw geïnvesteerd in een centrummanager voor de binnenstad van Almelo.

De programmatische agenda van de binnenstadsontwikkeling bevat diverse onderwerpen. Met partners in de stad realiseren wij o.a. een herkenbare en aansprekende branding van de binnenstad. Dit alles binnen de te ontwikkelen nieuwe kaders van Citymarketing Almelo. Evenementen zijn belangrijk voor het imago van Almelo. Daarom zal er integraal evenementenbeleid nodig zijn. Dit proces vraagt om afstemming en samenwerking waarin we in 2023 zijn gestart. Verder zal er een onderzoek naar de vindbaarheid plaatsvinden, zodat de binnenstad voor bezoekers duidelijker leesbaar wordt. Gelet op de uitkomsten van het nieuw te ontwikkelen Citymarketingsbeleid en alle ruimtelijke ontwikkelingen zal dit medio 2024 worden opgepakt. Vindbaarheid qua bewegwijzering is op dit moment in de binnenstad actueel.

Daarnaast hebben we in 2023 met partners in de binnenstad geïnvesteerd in passende maatregelen op het gebied van veiligheid waaronder diverse maatregelen in de Galerij. Om het aantal bezoekers naar de binnenstad te verhogen hebben we in 2023 met partners in de binnenstad mogelijkheden geboden voor gratis parkeren in relatie tot de evenementen in de binnenstad. Op de ‘dag van de ondernemer’ is een aantal (nieuwe) ondernemers in het zonnetje gezet.

In 2023 hebben we verder geïnvesteerd in onze online binnenstadsmonitor en is opnieuw de jaarlijkse peiling georganiseerd om te monitoren hoe de binnenstad over het algemeen en diverse elementen zich ontwikkelen. Dit geldt ook voor deelname aan het Koopstromenonderzoek 2023. De resultaten van deze onderzoeken zullen worden betrokken bij de ontwikkeling van het meerjarig actieplan en de samenwerking met onze partners.

Prioritair gebied Almelo Centraal
Samen met inwoners, ondernemers, ontwikkelaars en maatschappelijke partners is samengewerkt aan een ontwikkelvisie voor Almelo Centraal. Hiermee is de basis gelegd voor het bouwen van 1.000 nieuwe woningen, hightech en cultuur rondom een vernieuwd station (kernwaarde Intens). Met daarbinnen een woning voor elke portemonnee (kernwaarde Divers). En dat in een gebied dat draait om stedelijk leven met het landschap om de hoek (kernwaarde Grenzeloos). Met deze visie kan Almelo de komende jaren sturen op de gewenste kwaliteit van de herontwikkeling van het Spoorzone gebied. Ook is een uitvoeringsstrategie uitgewerkt met als doel om samen de ambities uit de ontwikkelvisie waar te maken. In 2023 is de ontwikkelvisie door het college vastgesteld (en in januari 2024 door de gemeenteraad).
Daarnaast is in 2023 een voorbereidingskrediet voor de herontwikkeling van Westerdok door de gemeenteraad ter beschikking gesteld. En in januari 2024 zijn kredieten verstrekt voor de planvorming van o.a. Achter de Molen en de Intercityknoop. Hiermee is de vervolgstap op de ontwikkelvisie gefinancierd. Ook is eind 2024 door het Rijk een uitkering ter hoogte van 4,717 mln euro (incl. btw prijspeil 2023) voor de gebiedsontwikkeling Westerdok ter beschikking gesteld. Deze subsidie was in 2022 toegezegd. In 2023 kon hiervoor een aanvraag worden ingediend.
Prioritair gebied herstructurering Nieuwstraatkwartier en Ossenkoppelerhoek
Voor de prioritaire gebieden is in 2023 een wijkscan opgesteld waarin de kansen voor een integrale herstructureringsaanpak per wijk in beeld zijn gebracht. Daarop voortbouwend wordt tezamen met de woningbouwcorporaties een ontwikkelingsstrategie opgesteld. Door het opstellen van een wijkscan hebben we meer inzicht in de situatie en (koppel)kansen per wijk, zodat we gericht een ontwikkelingsstrategie kunnen opstellen. Voor Nieuwstraatkwartier en Kerkelanden wordt dat in samenhang met de gebiedsontwikkeling van de Spoorzone (Almelo Centraal) opgesteld. Voor Ossenkoppelerhoek wordt een zelfstandige herstructureringsaanpak opgesteld.
Opgave nieuwe woonlocaties en woningbouw op ontwikkellocaties
De start is gemaakt met de uitwerking van de gebiedsvisies Aalanderveld en Leemslagen. Daarnaast is de bureauselectie gedaan voor het opstellen van de twee gebiedsvisies voor de dorpen Aadorp en Bornerbroek. Op ambtelijk niveau zijn analyses gemaakt van de gebieden, daarnaast zijn participatiegesprekken gevoerd met stakeholders in beide gebieden.
XL Businesspark 2
In 2023 hebben we het fundament voor het opstellen van het omgevingsplan en van de MER gelegd. Daarnaast hebben we de noodzakelijke input vanuit de omgeving en van de stakeholders opgehaald.

Afsluiten kernwinkelgebied
In 2023 is gestart met uitvoering van camerahandhavingssysteem voor binnenstad. De verkeersbesluiten hebben meer tijd gekost dan was verwacht. Verkeersbesluiten waren in oktober onherroepelijk. Bij de verdere uitwerking blijkt het gemeentelijk ontheffingsbeleid aangepast te moeten worden. Dit wordt nu op korte termijn aangepakt. Gevolg is dat het project pas medio 2024 gaat starten. Het merendeel van de camera’s is al wel geplaatst.