Programmaplan

Het programma Zorg en Veiligheid werkt aan een drietal strategische doelen met daaraan gerelateerde activiteiten, vanuit de overkoepelende visie: `Onze inwoners leven in een veilige samenleving en zijn daarin weerbaar en veerkrachtig”.
In deze jaarverantwoording gebruiken we per strategisch doel een persona om te reflecteren op de inspanningen van 2023.

De persona’s zijn opgesteld aan de hand van een analyse van de bestaande (AVE 3 en 4) casuïstiek. Binnen deze persona’s komen (een combinatie van) verschillende problematieken naar voren, denk aan dakloosheid, schulden, verslaving, huiselijk geweld, (jeugd)criminaliteit en onbegrepen gedrag. Aan de hand van de ontwikkelingen die de persona doormaakt, kan men met interne en externe betrokkenen het gesprek aangaan over de voortgang en beoogde impact van het programma.

Strategisch doel 1:
Meer veilige situaties op persoons-, omgevings- en samenlevingsniveau bij kwetsbare inwoners.

Om het eerste strategisch doel te bereiken, wordt ingezet op het verminderen van incidenten door kwetsbare inwoners en het verminderen van overlast door kwetsbare inwoners. In 2023 zijn hiervoor onderstaande inspanningen verricht.

Actieplan
Vanuit het programma is het ‘Actieplan aanpak Personen Onbegrepen Gedrag’ opgesteld. Dit actieplan richt zicht op concrete inspanningen die bijdragen aan de sluitende aanpak voor personen met onbegrepen gedrag in Almelo. Voor de komende jaren zijn dat de volgende activiteiten en inspanningen:

• Optimaliseren AVE : Belangrijk binnen Zorg en Veiligheid is het tijdig kunnen opschalen bij escalerende situaties en daarna met vertrouwen kunnen afschalen. Voor wat betreft de optimalisatie AVE richten we ons op (1) het tijdig opschalen en zo snel als mogelijk afschalen en (2) het leveren van maatwerk.
• Vroegtijdig signaleren : het realiseren van een vroegsignaleringsnetwerk waarin we borgen dat er tijdig wordt ingegrepen als er escalatie dreigt. Tevens zorgt het ervoor dat verschillende betrokkenen op verschillende momenten vinger aan de pols kunnen houden als dat nodig is.
• Inbreng van mensen met onbegrepen gedrag en hun omgeving : de inbreng van mensen met onbegrepen gedrag en hun omgeving krijgt een belangrijke positie bij het bepalen van een persoonsgerichte en effectieve aanpak. O.a. onder de noemer van integrale cliëntondersteuning en met inzet van ervaringsdeskundigheid.
• Onderzoek samenlevingsperspectief zorg en veiligheid : de samenleving heeft last van incidenten rond zorg en veiligheid, maar heeft hierin ook een verantwoordelijkheid. We hebben aandacht voor de directe omgeving (buren) en andere gezinsleden en voor signalering in de wijken.
• Voortzetten pilot Wijk GGD en actieonderzoek : In pilot van de wijk-GGD’er voeren we een actieonderzoek naar de effectiviteit van deze inzet. Vraag daarbij is in hoeverre de inzet van een wijk GGD’er een noodzakelijke en effectieve aanvulling is op de inzet vanuit de wijkteams, bemoeizorg en het meldpunt Zorgwekkend Gedrag. 

Optimalisatie Aanpak Voorkoming Escalatie (AVE)
In 2023 is de focus geweest om AVE in onze organisatie in te bedden en het verbeteren en intensiveren van de samenwerking tussen medewerkers in het sociaal domein en in het veiligheidsdomein. Zodat iedereen bij het op- en afschalen van casuïstiek dezelfde taal spreekt. In dat kader is eind 2023 een netwerkbijeenkomst georganiseerd met interne en externe partners. Deze bijeenkomst had als thema Samenwerking met AVE en AVE en Straf. De bijeenkomst is samen met de politie en het zorg- en veiligheidshuis georganiseerd.

Daarnaast is er gestart met het opleiden van onze eigen medewerkers in casus- en procesregie van de AVE. Wijkcoaches jeugd en gezin/volwassenen, zorgcoaches, intakers, coaches spoed en procesmanagers hebben deze 2-daagse training gevolgd. Verder worden nog 6 medewerkers opgeleid tot AVE trainer. Hiermee kan er een borging plaats vinden van de kennis rondom de AVE. Op deze wijze ontstaat er een continuïteit in het bieden van trainingen aan nieuwe medewerkers en het organiseren van opfristrainingen. Verder is er gewerkt aan het handboek AVE. Deze vervangt de huidige AVE Nota.

Pilot Wijk GGD
De pilot Wijk GGD is in april 2023 gestart. De Wijk GGD'er werkt als aanvulling op het wijkteam en is
gespecialiseerd in outreachend werken. Zo bepaalt de Wijk GGD'er in een vroeg stadium samen met (zorg)ketenpartners welke aanpak en zorg iemand nodig heeft.
De eerste maand is er voornamelijk ingezet op het netwerken. Voornaamste doel was zorgen dat de wijk GDD’er bekendheid krijgt in Almelo bij onze partners en interne collega’s. Er is een intensieve samenwerking ontstaan tussen het bemoeizorg team, politie en wijk GGD’er. Daarnaast is er ook samenwerking met de woningbouw, huisartsen, VTT en andere zorgverleners. De wijk GGD’er heeft het netwerk van zowel voorliggende als 1 ^e en 2 ^e lijn helder in beeld. Voor 2024 is het speerpunt om de contacten te versterken om (nog meer) outreachend te werken en snel inzetbaar te zijn.

Inzet ervaringsdeskundigheid
Kwetsbare inwoners en hun omgeving voelen zich vaak onbegrepen en vinden het lastig om de weg te vinden in de zoektocht naar hulp en ondersteuning.
Daarom zetten we ervaringsdeskundigen in en werken we aan het verbeteren van de cliëntondersteuning voor mensen met psychische problemen.
In alle projecten wordt de inzet van ervaringsdeskundigheid geborgd. Verder werkt de gemeente nauw samen met zelfregiecentrum ‘Mens door Mens’ bij het organiseren van een netwerk van ervaringsdeskundigen in Almelo. Daarnaast krijgt ervaringsdeskundigheid regionaal ook specifieke aandacht in alle themagroepen en projecten.

Onafhankelijke cliëntondersteuning (OCO)
Onafhankelijke cliëntondersteuning is een dienst die inwoners helpt bij het begrijpen en uitoefenen van hun rechten, met name in complexe systemen zoals gezondheidszorg of sociale zekerheid. OCO is neutraal en handelt in het belang van de cliënt.
Vanuit de Wmo is de gemeente verantwoordelijk en is OCO geregeld binnen Almelo Sociaal. Vanuit de Wlz is dit geregeld vanuit het Zorgkantoor. Er bestaat echter een deel van de Wmo doelgroep die te maken heeft met multi- of triple-problematiek. Deze inwoners kunnen geen aanspraak maken op de OCO vanuit het zorgkantoor, maar kunnen met hun complexe hulpvraag ook niet terecht bij Almelo Sociaal. Zij dreigen tussen wal en schip te vallen.

Momenteel is gemeente Almelo aangesloten bij de werkgroep regionale doorzettingsmacht, waar de project onafhankelijke cliëntondersteuning onderdeel van is. In de werkgroep wordt een cliëntreis uitgewerkt en uitvraag gedaan bij partners. De cliëntreis gaat ons helpen om te oefenen met cliëntsituaties en om inzichtelijk te krijgen waar de stakeholders spaak lopen, waar de knelpunten liggen en waar we verbeteringen in kunnen maken bij het bieden van de OCO. Zo werken we aan een betere beschikbaarheid van de onafhankelijke cliëntondersteuning voor de complexe GGZ doelgroep.