Algemeen

Deze jaarverantwoording geeft inzicht in de beleidsmatige en financiële resultaten van de gemeente Almelo over het jaar 2023.

Algemeen financieel beeld
De financiële jaarverantwoording over 2023 laat een voordelig saldo van 2,44 miljoen euro zien ten opzichte van de begroting na wijziging. Gedurende het jaar heeft de raad reeds besluiten genomen die optellen tot een begroot resultaat van 15,82 miljoen euro voordelig.
Het saldo van de baten en lasten is derhalve 18,26 miljoen euro over het begrotingsjaar 2023.

Programma Stedelijke Ontwikkeling
In 2023 ontwikkelden we de Regionale Stedelijke Investeringsagenda. Dit is een gezamenlijk bod van de gemeente Almelo, gemeente Hengelo, gemeente Enschede en de provincie Overijssel. Het is onderdeel van het bod aan het Rijk als onderdeel van de Nota Ruimte. Met ons bod laten we zien dat we een significante bijdrage kunnen leveren aan het behalen van de ambities van het rijk. Samen met de provincie nam gemeente Almelo deel aan de Provada 2023, waarbij we met belangrijke partners in de stedelijke ontwikkeling ideeën en kennis uitwisselden. Ook richtten we het Platform Stedelijke Ontwikkeling op. In dit netwerk delen we kennis en werken we samen met makelaars, woningbouwcorporaties, marktpartijen en de provincie. Tot slot belegden we 2023 de regionale samenwerking en afstemming van provincie, gemeenten en corporatie in de ambtelijke en bestuurlijke overleggen ‘Wonen Twente’.

Programma Zorg en Veiligheid
In 2023 is de Aanpak Voorkomen Escalatie doorontwikkeld en verder ingevoerd, zowel intern in de gemeentelijke organisatie (vooral Uitvoering Sociaal) als extern (bij zorgaanbieders en partijen in de veiligheidsketen). De Wijk GGD'er is van start gegaan en er is een intensieve samenwerking ontstaan met het bemoeizorg team, politie en andere partijen zoals woningcorporaties, huisartsen, Veilig Thuis Twente en zorgaanbieders. Ook voerden we het verkennend onderzoek naar risico-jongeren uit. Dit onderzoek geeft een beeld van de risicofactoren, de wijken waar de risico’s het hoogst zijn, de hotspots als het gaat om jongerenoverlast, factoren die van invloed zijn op de contacten tussen jongeren en de vormen van criminaliteit waar jongeren betrokken zijn. De pilot Huis van Herstel is na aanvankelijke beëindiging, door een succesvolle lobby onzerzijds, toch verlengd tot 2025 door het ministerie van Justitie en Veiligheid. Daarmee stelt zij de partijen en zichzelf in staat om te zien of een aanpak als het Huis van Herstel leidt tot lagere recidive-cijfers. Tot slot startte in de wijk Kerkelanden (in september 2023) ‘Halt in de Wijk’, met een wekelijks spreekuur in Wijkcentrum Eninver. Thema’s als weerbaarheid en groepsdruk zijn onderwerp van gesprek.

Programma Economie en Arbeidsmarkt
In 2023 stelden we in intensieve samenwerking met bedrijven en maatschappelijke organisaties een nieuwe visie op onze economische koers en bijbehorende ruimtebehoefte op. De nieuwe visie wordt in 2024 vastgesteld. Ook stelden we de lokale arbeidsmarktstrategie vast. Met deze arbeidsmarktstrategie willen we alle inwoners perspectief bieden op een baan en gaan we jongeren met interesse voor werken in de techniek, zorg en logistiek stimuleren door te gaan. Verder werkten we het afgelopen jaar aan het versterken van de waterbeleving en de vrijetijdseconomie. Met onze partners stelden we een actieprogramma op dat de komende jaren ten uitvoer wordt gebracht. Daarnaast maakten we met de regio en provincie afspraken over de programmering van bedrijventerreinen en is er op het Bedrijvenpark Twente een poging gedaan om te komen tot een bedrijveninvesteringszone. Dit is helaas niet gelukt, in 2024 proberen we dit opnieuw.  

Programma Klimaat en Milieu
Diverse huishoudens maakten gebruik van onze ondersteuning bij het verduurzamen: de energiecoaches adviseerden 76 woningeigenaren, 208 huishoudens gaan na contact met de bouwadviseur verduurzamingsmaatregelen uitvoeren en bij 377 huishoudens brachten de Energiefixers energiebesparende maatregelen aan. Verder actualiseerden we de verordening woningverduurzaming en -verbetering en verhoogden we het revolverende bedrag met 5 miljoen euro. Niet alleen inwoners, maar ook bedrijven zijn aan het verduurzamen: 25 bedrijven maakten gebruik van begeleiding voor het plaatsen van zonnepanelen op dak en op bedrijventerrein Bornsestraat en in een deel van Aalderinkshoek lopen onderzoeken om met restwarmte een lokaal warmtenet op te zetten. In 2023 kende het Rijk 2,7 miljoen euro toe vanuit de SPUK Lokale aanpak isolatie. Voor de besteding van de toegekende middelen werken we aan een isolatiesubsidie voor inwoners. Om de opgave voor de windenergie te realiseren is in samenwerking met Tubbergen, Twenterand en de provincie het ontwikkelkader bestuurlijk bekrachtigd. Hierin zijn de energieopgave, technische uitgangspunten, financieel zeggenschap en participatie verankerd. Verder is in de wijk Windmolenbroek een buurtteam opgericht. Het buurtteam sprak met inwoners en stakeholders om uit te zoeken welke mogelijkheden inwoners zien om hun huis aardgasvrij-ready te maken. Het buurt/wijkplan is in 2024 opgeleverd. Tot slot startten we in 2023 met een pilotproject onder begeleiding van Stichting Pioneering om samen met acht andere overheidsorganisaties te werken aan een zo circulair mogelijk project.

Programma Sociaal en Vitaal
Om de veerkracht van onze inwoners te versterken zetten we samen met Stichting ErWelzijn, Saxion Hogeschool en provincie Overijssel een leeflab in de wijk de Riet op. In de laatste maanden van 2023 vond de kwartiermakersfase plaats. Ook maakten we samen met de Coalitie KomErbij Almelo een meerjaren actieplan tegen eenzaamheid. Vanuit de SPUK GÁLA gelden voegden we een regisseur en een projectleider toe aan deze coalitie. Dit leidde al tot vele initiatieven: 10 ontmoetings(mid)dagen, 3 geluksmomenten waarbij onze inwoners andere "eenzame inwoners" betrokken en een nieuwe algemene voorziening: de ontmoetingsplaats op begraafplaats 't Groenedael. We voerden vanuit de preventieagenda de bestaande projecten "Leefstijlmakelaar" en "Scheiden zonder schade" verder uit en experimenteerden met nieuwe initiatieven. We voegden bewegen toe aan de wijkkamers en gaven invulling aan onze opgave voor valpreventie onder ouderen. Ook breidden we de rijke schooldag voor de basisschool fors uit (in uren, doelgroep, aanbod en kwaliteit) en voor het voortgezet onderwijs troffen we voorbereidingen om vanaf januari 2024 op 4 scholen te kunnen starten met een rijke schoolmiddag. Naast dat een aantal meerjarige ontwikkelingen in gang is gezet voor het Jonge Kind (overeenstemming over de richting voor het doorontwikkelen van het kindcentrum en het via 2 onderzoeken in beeld krijgen van de beste manier waarop we effect kunnen behalen met onze middelen voor onderwijsachterstandenbeleid) zorgden we ook voor de uitbreiding van een bibliotheek op elke basisschool. Tot slot vulden we op alle peuteropvanglocaties boekenbakken met prentenboeken roulerend in het thema waarmee zij aan de slag zijn.

Plan Leefbare Wijken en Dorpen

Voor alle 10 wijken en 2 dorpen zijn wijk- en dorpsopgaven geschreven. In de wijk- en dorpsopgaven staat per wijk en dorp welke thema’s er spelen en wat we er de komende jaren gaan doen. Bij het schrijven betrokken we maatschappelijke partners, wijk- en dorpsraden en we bevroegen inwoners op een bij de wijk/het dorp passende manier. In 2023 ondersteunden we 115 bewonersinitiatieven die bijdragen aan de leefbaarheid in de wijken en dorpen. Verder stelden we de visie op gemeentelijke wijkaccommodaties vast en startten we met de vervolgonderzoeken die nodig zijn om de visie uit te voeren. Bovendien werkten we aan de aanpak van onderop, samen met andere (maatschappelijke) partners in de wijk. In de Boomplaats (Ossenkoppelerhoek) doen we dit bijvoorbeeld met de ABCD-methode (Asset Based Community Development). Tot slot ontwikkelden we, samen met gemeente Enschede en Hengelo, het wijkkompas door. Het wijkkompas geeft in één oogopslag weer hoe een wijk er voor staat. Met indicatoren en een urgentiescore per wijk of buurt hebben we een instrument in handen om te sturen op de ontwikkeling van onze wijken. De ontwikkeling van het wijkkompas zal naar verwachting in 2024 worden afgerond.