Paragraaf Bedrijfsvoering

Op verzoek van de raad wordt er met ingang van de jaarverantwoording 2021 een paragraaf juridische zaken opgenomen in de begroting en jaarstukken. In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in het aantal lopende en afgeronde juridische procedures per rechtsgebied, de capaciteit die hiermee gemoeid is en de sturingsmogelijkheden die er zijn ten aanzien van de capaciteitsinzet.

Aantallen per rechtsgebied
We geven een overzicht van het aantal lopende, in behandeling genomen en/of afgeronde gerechtelijke zaken in 2023.

Bestuursrecht:

Voor wat betreft de bestuursrechtelijke geschillen zijn zaken behandeld op het gebied van sociaal zekerheidsrecht, ruimtelijke ordening, omgevingsrecht/handhaving en overige zaken, veiligheid en burgerzaken.

Hieronder wordt daar een opsomming van gegeven.

Sociaal zekerheidsrecht

Voor wat betreft sociaal zekerheidsrecht zijn 30 procedures afgerond. M.u.v. 1 zaak waren wij hierin de verwerende partij. Het ging om de volgende procedures:

• 16 beroepsprocedures met uitkomst ongegrond;
• 2 beroepsprocedures met uitkomst gegrond;
• 1 beroepsprocedure met een niet-ontvankelijk verklaring;
• 3 beroepsprocedures waarbij het beroep is ingetrokken door de wederpartij;
• 2 hoger beroepsprocedures met uitkomst gedeeltelijk gegrond;
• 1 hoger beroepsprocedure met een niet-ontvankelijk verklaring;
• 1 hoger beroepsprocedure waarbij het beroep is ingetrokken door de wederpartij;
• 1 hoger beroepsprocedure ingesteld door gemeente en waarbij uiteindelijk is besloten het beroep in te trekken; en
• de behandeling van 3 voorlopige voorzieningen waarbij 1 verzoek is afgewezen en de andere 2 verzoeken zijn ingetrokken door de wederpartij.

Daarnaast zijn er in 2023 5 beroepsprocedures en 13 hoger beroepsprocedures tegen ons opgestart die nog niet behandeld zijn.

Ruimtelijke ordening

Er zijn 4 procedures afgerond in 2023. Het ging daarbij om 1 voorlopige voorziening (afgewezen en vervolgens is beroep aangetekend) en 3 beroepszaken. Van deze beroepszaken tegen bestemmingsplannen is 1 beroep gegrond verklaard, 1 kennelijk niet ontvankelijk (hiertegen is verzet aangetekend) en 1 ongegrond verklaard. Daarnaast lopen er nog 4 beroepsprocedures tegen bestemmingsplannen. Deze moeten nog behandeld worden door de Raad van State.

Omgevingsrecht/handhaving en overige zaken

Hierbij gaat het o.a. om procedures inzake het verlenen van omgevingsvergunningen, het opleggen van een last onder dwangsom of bestuursdwang, de behandeling van Woo verzoeken en de behandeling van verzoeken om nadeelcompensatie.

Voor wat betreft de behandelde zaken kunnen de volgende resultaten worden gemeld:

• 3 beroepsprocedures met uitkomst ongegrond;
• 3 beroepsprocedures met uitkomst gegrond;
• 3 beroepsprocedures met een niet-ontvankelijk verklaring;
• 5 beroepsprocedures waarbij het beroep is ingetrokken door de wederpartij;
• 2 hoger beroepsprocedures met uitkomst ongegrond;
• 2 hoger beroepsprocedures waarbij het beroep is ingetrokken door de wederpartij; en
• 1 voorlopige voorziening waarbij het verzoek is toegewezen.

De volgende zaken zijn nog in behandeling:

• 1 voorlopige voorziening;
• 8 beroepsprocedures;
• 2 hoger beroepsprocedures.

Veiligheid

Er zijn 4 procedures afgerond met de volgende uitkomsten:

• 2 beroepsprocedure met uitkomst ongegrond;
• 1 beroepsprocedure met uitkomst gegrond;
• 3 voorlopige voorzieningen waarbij het verzoek is afgewezen.

Daarnaast zijn er 2 beroepsprocedures en 3 hoger beroepsprocedure opgestart die nog niet behandeld zijn. M.u.v. 1 hoger beroepsprocedure zijn wij hierin de verwerende partij.

Burgerzaken (familierecht)

Er zijn 4 zaken behandeld. Hierbij ging het om verzoeken inzake de burgerlijke stand voor wijziging van een geboorteakte. Drie zaken zijn bij de rechtbank aan de orde geweest. Twee verzoeken zijn toegewezen en 1 verzoek is afgewezen. Eén zaak is behandeld bij het Gerechtshof. In de beschikking van het hof is het verzoek toegewezen.

Civiel recht:
Van deze zaken, 4 in totaal, is de gemeente Almelo telkens de verwerende partij geweest. Daarbij zijn wij 2 keer in het ongelijk en 1 keer in het gelijk gesteld. De andere (langlopende) zaak is via een schikking afgerond. Van deze zaken wordt er 1 vervolgd met een hoger beroep.

Strafrecht:
Bij een beklagprocedure ex artikel 12 Sv tegen een beslissing van het Openbaar Ministerie (OM) om niet tot strafvervolging over te gaan ter zake van valsheid in geschrifte en/of verduistering, zijn wij in het gelijk gesteld. Het OM dient hier alsnog toe over te gaan.    

Nagenoeg alle bestuursrechtelijke zaken worden door de organisatie zelf opgepakt. Desgewenst kan ruggespraak met de stadsadvocaat plaatsvinden. Bij zaken met bijvoorbeeld een hoog afbreukrisico kan het voorkomen dat het dossier door hen wordt overgenomen met ondersteuning van de betrokken ambtenaren. Voor de civiele zaken geldt dat er, met uitzondering van kantonzaken tot 25.000 euro, arbeidszaken en huurzaken, sprake is van verplichte procesvertegenwoordiging.  

Voor de aantallen klachten en bezwaren die zijn behandeld door de bezwaarschriftencommissies Algemene zaken en Sociaal domein wordt verwezen naar de paragraaf dienstverlening in deze jaarverantwoording.

Interne capaciteit en sturingsmogelijkheden
Bij de Eenheid Concernzaken zijn 3 concernjuristen werkzaam bij wie ca. 2,0 fte aan capaciteit beschikbaar is voor juridische vraagstukken. Naast de juridische capaciteit op concernniveau zijn er juristen werkzaam bij de eenheden, zoals team Vergunningverlening & Naleving (KCC), team Veiligheid (Concernzaken), team Ruimtelijke Economische Ontwikkeling (SO), team Advies en Regie (UF) en team Kwaliteit (US). De concernjuristen houden zich bezig met concernjuridische kwaliteitszorg zoals bevoegdheidsverdeling (delegaties en mandaten), verordeningenbeheer en coördinatie van Woo-verzoeken. Daarnaast worden zij ingezet voor vragen van juridische aard waarvoor geen expertise binnen de eigen eenheden/teams voorhanden is of waarvoor aanvullende juridische expertise nodig is.

Op deze manier wordt getracht het aantal zaken waarvoor externe juridische expertise moet worden ingewonnen, zoveel mogelijk te beperken. Tevens ligt hieraan ten grondslag dat dossiers “aan de voorkant” goed opgepakt worden zodat voorkomen wordt dat er achteraf gerepareerd moet worden met alle gevolgen van dien. Vanuit de organisatie kunnen ook vooraf specifiek vragen aan de stadsadvocaten worden voorgelegd tijdens maandelijks inloopspreekuren. Ook toetsen de concernjuristen de juridische kwaliteit van bestuurlijke voorstellen. In geval van juridische vraagstukken zorgen de concernjuristen in samenspraak met de collega’s van de desbetreffende teams voor een juridisch houdbaar besluit.

De inhuur van een stadsadvocaat of juridische expertise anderszins verloopt via de concernjurist die hierin het accounthouderschap vervult. Doel hiervan is te voorkomen dat externe expertise wordt gevraagd terwijl deze kennis ook in “eigen huis” aanwezig is. De betrokken ambtenaren zorgen ervoor in overleg met concernzaken dat de dossiers compleet en overzichtelijk aan de advocaten worden aangeleverd, zodat de advisering efficiënter kan verlopen. Ze blijven inhoudelijk betrokken om goed te kunnen blijven sparren met de advocaten. Een eventuele (verdere) processtap dient eerst met concernzaken afgestemd te worden.

Externe inhuur
De gemeente Almelo heeft met een aantal kantoren raamcontracten afgesloten voor inhuur van specifieke juridische expertise. Het gaat daarbij om onderwerpen op het gebied van vastgoedtransacties, staatssteun, project- en gebiedsontwikkeling, bouwcontracten, aanbestedingen, inkoop en bestuurs- en omgevingsrecht. Als er specifieke zaken spelen op het gebied van arbeidsrecht en burger- en publiekszaken dan zijn daarvoor doorgaans ook vaste kantoren beschikbaar. In 2023 bedroegen de kosten die hiermee gemoeid waren 603.000 euro (was in 2022 632.000 euro en in 2021 727.000 euro).

Terugvordering zorggelden van zorgaanbieders
Wij kijken kritisch naar de kwaliteit van geleverde zorg. Mocht zorg niet geleverd zijn of van onvoldoende kwaliteit, dan wordt zorggeld teruggevorderd. Op dit moment wordt er met 1 zorgaanbieder schikkingsoverleg gevoerd naar aanleiding van een rechterlijke uitspraak (van 2022). Hiertegen heeft de aanbieder weliswaar hoger beroep aangetekend. Echter, in afwachting van afronding van het schikkingsoverleg is de mondelinge behandeling daarvan aangehouden.